Reisverhaal «No-Zw-La25-03»

Voorjaar 2025-Noors- en Zweeds Lapland | Zweden | 0 Reacties 14 Mei 2025 - Laatste Aanpassing 14 Mei 2025

No-Zw25-03

Zaterdag 3 mei 2025
We rijden vandaag via Orsa naar Sveg, waar Henning Mankel opgroeide. Daarover hadden we het al in de blog van Zweden 2023. Van Sveg gaat het over Alvros en Ytterhogdal naar het kleine plaatsje Kölsillre waar we aan de oever van het Holmsjön meer een picknickplaats vinden waar we gaan overnachten. Er staat ook een droog toilet met als wandversiering twee portretfoto’s van enkele leden van de koninklijke familie…
Vandaag, tijdens de rit, zagen we een Elandkoe met haar tweedejaars kalf in een weiland naast de weg. We menen ook een waarneming gedaan te hebben van een mannetje Auerhoen en een Visarend maar zeker zijn we er niet van en blijven ze dus ongenoteerd. De Wilde zwaan die we in het meer aan onze slaapplaats zagen wordt wèl opgenomen.
Kilometerstand: 137.739 km. Gereden: 245 km

Zondag 4 mei
De reden waarom we niet rechtstreekser naar Lapland rijden zijn uiteraard de temperaturen daar maar ook het feit dat er in die regio slechts één LPG station te vinden is, vrij noordelijk in Kiruna. Aan de oostkust van Zweden zijn er een paar waarvan de meest noordelijke Sundsvall en Pitea zijn. Omdat we zeker willen zijn gaan we nu eerst naar Sundsvall om onze gastanks te laten bijvullen. We hebben al elke ochtend de verwarming moeten opzetten en ook al wat keren ‘s avonds en dus willen we, vóór we nog noordelijker gaan, volle tanks hebben. Dus eerst een verplichte omweg langs Sundsvall. Allicht kunnen we daar vanaf maandag terecht in Svarvik waar het gasstation zich bevindt.
Maar we brengen ook een bezoek aan de stad zelve. Onze mond viel open van de vele prachtige oude gebouwen en hun grootte. Deze zijn allemaal in steen. Toen in 1888 een grote brand heel veel houten gebouwen en woningen werden vernield hebben de Sundsvall bewoners blijkbaar hun lessen getrokken. We verbaasden ons ook over het feit dat alle café’s en restaurants gesloten waren. Ja akkoord, het is zondag maar een mens moet toch eten en drinken niet ? Het leek bij momenten echt wel een spookstad. Maar rond 12 uur waren er toch een aantal zaken aan het openen. We zijn ook even binnengelopen in hotel Knaust uit 1891 waar we de indrukwekkende trapzaal in de inkom konden bewonderen, ook een foto hiervan maken was een must. We staan nu op een parking nabij een skiresort en hebben er wat rondgewandeld in de bossen met Bosanemonen. We zullen hier ook overnachten.
Kilometerstand: 137.876 km. Gereden:137 km

Maandag 5 mei
We zetten Mwenzi af op een parking in Sundsvall centrum en trachten de betalings-app ervan onder de knie te krijgen. Die is heel anders dan de EasyPark app die we al meer gebruikt hebben. Ook het parkeerbord is ons niet duidelijk. Naar onze kennis ervan moet je hier betalen maar mag je hier maximum 3 uur staan. We vragen verduidelijking aan verschillende mensen die hier komen parkeren maar niemand weet exact hoe het in elkaar zit. We besluiten om na 3 uur Mwenzi een andere plek te geven en weer voor 3 uur te betalen. We willen alvast tijd genoeg hebben om het museum te bezoeken. En dat blijkt nodig want het gaat pas open om 10 uur zodat we nog een lunch moeten inbouwen.
Het museumgebouw, annex stedelijke bibliotheek in ondergebracht -letterlijk- onder een koepel die vier grote gebouwen van vier verdiepingen bedekt. Grote stenen gebouwen die na de vernietigende brand in 1888 zijn gebouwd. Toen veranderde Sundsvall van een houten-huizen stad naar een stenen gebouwen stad zoals er toen in Zweden geen voorgaande was. De grote brand van 25 juni 1888 legde de stad in asse en 90% van de 11.000 bewoners werd dakloos. Alle houten gebouwen werden vernietigd en vele stenen huizen beschadigd. Vanaf 1889 werd Sundsvall, een belangrijke scheepshaven, herbouwd op het grondplan van de oude stad. In de eerste helft van jaren 1890 werden er 573 huizen gebouwd, twee keer zoveel als in Stockholm in dezelfde tijd. Brekend met de traditie was ook dat de stenen gebouwen nu 3 tot 4 verdiepingen hadden. Zoals we zelf gisteren al konden vaststellen zijn er prachtige gebouwen neergezet.
We overnachten aan een strandje in Bredsand, zuid van Sundsvall, wat misschien Breed Zand betekent… een strand dus, aan de Botnische golf.
Kilometerstand: 137.900 km Gereden: 24 km

Dinsdag 6 mei
Nadat we in Svartvik de LPG tanks hebben laten bijvullen rijden we naar Harnosand. In de grote stedelijke bibliotheek -waar we trouwens uitstekend geluncht hebben- krijgen we aan de info-balie een stadsplannetje waarop we de Östanbäcksgatan vinden. Dit straatje is het bekendste deel van de stad omwille van de oude houten huizen die er staan. Volgens de Dominicus gids van Zweden zouden dit 18de eeuwse vissershuisjes zijn, gelegen aan de waterkant. Niets daarvan is correct -en dat is in lange niet de enige misleidende info in dit boekje. Maar het is wel een prachtig straatje waar geen verkeer is en waar prachtige, verzorgde houten huizen staan. We geloven nooit dat in die tijd vissers zulke huizen konden laten bouwen !
Na een aansluitende wandeling door de winkelstraat zetten we Mwenzi op de oostoever van de stad waar we rust houden. De twee camperplaatsen van de stad hebben we afgekeurd wegens niet functioneel, slecht gelegen en/of te duur voor het gebodene en dus zetten we ons op een gratis parking nabij het water. Later op de dag zullen we nog een wandelingetje doen.
Kilometerstand: 137.970 km. Gereden: 70 km

Woensdag 7 mei en Donderdag 8 mei
We ruilen Harnosand voor Sollefteå waar we twee dagen op een camping willen blijven om te wassen en te plassen, te lozen en te tanken. Het is frisjes maar de zon geeft af en toe hoop op een warmere toekomst… Mwenzi staat langsheen de rivier Angermanalven met een goed zicht op het stadje aan de overkant. Er is al Grote zaagbek, Middelste zaagbek, Aalscholveren Brilduiker gepasseerd. Nog een voordeel is dat we nu 220V hebben en dus ook weer gas voor de verwarming kunnen uitsparen, alle beetjes helpen.
Kilometerstand: 138.057 km Gereden: 87 km

Vrijdag 9 mei
In Nasaker gaan we de prehistorische rotstekeningen bezoeken die aan dezelfde rivier gemaakt zijn waar we de vorige dagen verbleven. Er zouden ongeveer 2600 gravures zijn gemaakt waarvan de oudsten gedateerd zijn tot 4500 jaar voor onze tijdrekening. We nemen eerst een “fika” in een koffiehuisje bij twee lieve dametjes. Een typisch Zweeds gewoonte, koffie met een gebakje. Omdat het bezoekerscentrum pas in volle seizoen opent maken we meteen de wandeling tot aan de waterkant achter de stuw die het stadje van stroom voorziet. Daar hebben destijds de bewoners hun rotsgraveringen uitgetekend. Die zijn voor alle duidelijkheid ingeschilderd. Er staan heel veel afbeeldingen van Eland, het meest bejaagde dier dat meteen veel voeding verschafte. We zien ook enkele afbeeldingen van een soort boot die waarschijnlijk bij de visvangst werd gebruikt. Boeiend allemaal en we vragen ons af hoeveel gravures er in de afgelopen honderden jaren al niet verdwenen zijn, weggesleten door hogere waterstanden. Spijtig voor de fotografie want het regent en daardoor zijn de rotsen nat en glimmerig.
We rijden, nog steeds in de regen, verder naar een parking even voorbij Junsele. Die ligt ook weer aan de Angermanalven rivier. Er ligt nog ijs op een nevenliggende tak van de rivier. Het is duidelijk een rivier die heel veel meren creeërt en vele stuwen moet overwinnen. Het lijkt wel of elk dorpje, elk stadje een eigen krachtcentrale heeft.
De plek die we hebben uitgekozen om te overnachten is er eentje met een mooi uitzicht over de rivier maar het is er ook zoooo stil, niet te geloven… en rond 18uur stopt het met regenen !
Kilometerstand: 137.214 km Gereden: 157 km

Zaterdag 10 mei
Gisteren vertelde er iemand in de koffiezaak dat de lente vroeg is, normaal is het hier nog koud en ligt er dikwijls nog sneeuw… we zitten dus goed met onze timing !
Een teleurstelling in Vilhelmina waar we het winkeltje, annex museumpje, terug wilden bezoeken waarover we drie jaar geleden verslag deden in onze blog. Blijkbaar is de zaak overgegeven want het leek nu meer een rommelige tweedehands uitverkoop. Het was ook nog gesloten. We passen dus onze plannen aan en na de lunch vertrekken we meteen naar Lycksele om vandaar noordwaarts te rijden. Niet ver van Glommerstrask vinden we aan de oever van de Skelleftealven rivier een mooie plek om te overnachten. Onderweg vandaag zagen we tot twee keer toe vrouwtjes Auerhoen, met hun typische rood-bruine borst. Ook zagen we verschillende keren vrouwtjes Korhoen in de berm van de weg zitten. Dat was telkens een mooie tractatie. Sinds Vilhelmina reden we in de zon. Morgen rijden we naar Pitea.
Kilometerstand: 137.488 km Gereden: 274 km

Zondag 11 mei
In Pitea zoeken we meteen camping Vastra Kajen op. Die is wel peperduur (405sek) maar met een plaatsje aan het water zitten we goed. Hier kunnen we wat aan de blog werken en wat andere zaken regelen via wifi. Het is redelijk wat frisse wind maar het is zonnig.
Onderweg hier naartoe zagen we in de wegkant een vrouwtje Auerhoen en wat later ook een mannelijk exemplaar ! (L!) Die wilde de weg oversteken maar maakte wijselijk rechtsomkeer.Wat een indrukwekkende vogel toch ! Nog wat later was het een Moerassneeuwhoen die in de berm stond. We twijfelden even omdat de vogel geen witte veren meer had uit het winterkleed maar de rode kam boven het oog wees duidelijk op een mannelijk exemplaar.
Kilometerstand: 138.620 km Gereden: 132 km

Maandag 12 mei
Via E4 rijden we tot west Lulea om daar de 97 noord-west te nemen. Via Boden, Harads en Vuollerim komen we in Jokkmokk, de hoofdstad van Zweeds Lapland ! Ook het feit dat de namen van de stadjes nu ook in het Laps worden aangekondigd geeft duidelijk aan waar we zijn. Enkele kilometers voor Jokkmokk kruisten we trouwens de poolcirkel. We nemen lunch in het lekkere restaurantje van het Ajtte museum dat we morgen zullen bezoeken want vandaag, maandag, is het gesloten. Nadien doen we nog wat inkopen en wandelen we even door de straten, een bekende plek. Rond drie uur trekken we naar een andere bekende plek om te overnachten. Achter de sportvelden is er een kleine parking naast de rivier. Een mooie rustige plek waar we oa. Groenpootruiter en Oeverloper horen, het koppel Grote zaagbek en het koppel Brilduiker is ook present. Het was weer zonnig vandaag maar rond 14uur kwamen de wolken terug.
Niettegenstaande de warmere temperatuur (14-15°C) liggen er nog flinke pakken sneeuw, vooral langs de oevers van de vele meren waarvan er nog met een ijslaag bedekt zijn. De ijskoude wind van de vorige dagen voelen we hier niet meer en dat doet deugd.
We hadden nog maar net deze tekst herlezen toen onze aandacht werd getrokken door een vreemde, grijze vlek in een wilgenstruikje. Het bleek een Hazelhoen te zijn, die zich te goed deed aan de uitkomende bladknoppen. Maar er bleek er nog een tweede in een andere nabijgelegen struik te zitten ! Een koppel Hazelhoen op nauwelijks zes meter van Mwenzi vandaan. Ze smullen van de ene bladknop na het andere en klimmen steeds hoger de struik in. Uiteraard komt de camera al snel in actie. Wat een schouwspel ! Als de vogels uiteindelijk de struik verlaten en op de bosbodem verder foerageren zien we pas hoe goed gecamoufleerd ze zijn. Een mooie traktatie, bedankt voor deze nieuwe Lifer !
PS: Een “Lifer” is de benaming die vogelaars geven aan een allereerste waarneming van een bepaalde soort vogel. In onze lijst van waarnemingen tijdens deze reis tekenen we die dan ook aan met de vermelding (L!). Waarvan akte.
Kilometerstand: 138.844. Gereden: 224 km

Dinsdag 13 mei
Na ontbijt te hebben genomen bij de plaatselijke bakkerij, gaan we het Ajtte museum bezoeken dat een goed inzicht geeft op de Sami cultuur en geschiedenis van de streek. Dat deden we drie jaar geleden ook al en we zijn dus benieuwd of er nieuwe dingen te zien zijn. En de liefhebber van de kunstig gemaakte messen komt dan zeker aan z’n trekken. Uiteraard namen we er ook wat foto’s maar wie meer wil zien van dit schitterende museum is welkom op onze blog van de reis van 2022:

https://www.tangatanga.com/mwenzi/zweden/reisfotos/zw22-06/  beelden 45 tot 54

Zoals gewoonlijk -“als het goed was komen we terug” - lunchen we in het restaurantje van het museum, waarna we nog terug het museum in gaan. We brengen nog even een bezoek aan het bureau voor toerisme voor enkele lekkere snoepjes, Renskit genaamd, Rendierkeutels… lekker !
We rijden nog de E45 op tot aan een parking aan de Kalixalven rivier, de plek genaamd Lappeasuando. Daar zullen we overnachten. Het is nu 16u30 en na een felle hagelbui is het beginnen sneeuwen. Gelukkig is de temperatuur hoog genoeg om niet ingesneeuwd te worden…Morgen verwacht Kiruna ons.
Kilometerstand: 138.997 km. Gereden: 153 km

Woensdag 14 mei
Vanmorgen enkele flinke sneeuwbuien gehad, later zwaar bewolkt en koude wind. We hadden geen probleem met de sneeuw, die smolt direct. In Kiruna gaan we wat winkelen en lunchen. Na de middag trekken we naar camping Ripan waar we twee nachten zullen blijven. We willen douchen, de blog doorsturen, nog wat inkopen doen en een laatste keer in Zweden LPG tanken. Nu, 15u. is de zon er. Kiruna is de meest noordelijke stad van Zweden en een heel bekende mijnstad die een eeuw geleden werd opgericht op een van de grootste ijzerafzettingen van de wereld. Al enkele jaren ook berucht vanwege de bodemverzakkingen die er zich voordoen… Dus heeft men in 2012 beslist om meer dan 3000 woningen, winkels, kantoren, scholen, en het ziekenhuis af te breken en nieuwe te bouwen op 4km naar het oosten. De kerk en het stadhuis worden gedemonteerd en ook verhuisd.
Het spoorstation kreeg intussen al een andere plaats op 1,5 km van de stad. De E10 snelweg wordt nog verplaatst. Verwacht wordt dat alles, inclusief de nieuwe stad, tegen 2033 klaar zou zijn. Zonder de mijn zou Kiruna niet meer bestaan.
Kilometerstand: 139.065 km Gereden: 68 km

Voorlopige waarnemingen tijdens deze reis:
Das (verkeersslachtoffer), Ree, Sneeuwhaas, Eland koe en tweedejaars kalf, Das (verkeersslachtoffer), Eland (verkeersslachtoffer)

Wilde zwaan, Knobbelzwaan, Wilde eend, Smient, Raaf, Bonte kraai, Kauw, Zwarte kraai, Ekster, Kramsvogel, Grote zaagbek, Heggenmus, Stormmeeuw, Houtduif, Pimpelmees, Koolmees, Tjiftjaf, Fitis, Witte kwikstaart, Roodborst, Merel, Vink, Kraanvogel, Canadese gans, Zanglijster, Beflijster (L!), Spreeuw, Geelgors, Sijs, Groenling, Wulp, Houtduif, Torenvalk, Bruine kiekendief, IJsduiker, Brilduiker, Middelste zaagbek, Gekraagde roodstaart, vrouwtje Auerhoen, vrouwtje Korhoen.(L!), mannetje Auerhoen (L!), mannetje Moerassneeuwhoen, Scholekster, Groenpootruiter, Oeverloper, Hazelhoen (koppel) (L!),